Bal Arıları (Apis Mellifera L.)’nda Babalık Testi İçin Alternatif Bir Yöntem Olarak Hrm Analizinin Kullanımı


Kahya Y. (Yürütücü), Gencer H.

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Proje Grubu: Temel Bilimler
  • Projenin Yürütüldüğü Birim: Ziraat Fakültesi
  • Başlangıç Tarihi: Eylül 2024
  • Bitiş Tarihi: Şubat 2026

Özet

Ana arının çok erkek eşliliği (poliandri) nedeniyle bir bal arısı kolonisi çok sayıda alt aileden oluşur. Teorik olarak bir bal arısı kolonisindeki alt aile sayısı ana arının çiftleştiği erkek arı sayısı kadardır. Bir kolonideki alt aile sayısını ve her bir alt ailenin büyüklüğünü etkileyen çeşitli faktörler cinsel seçilim kuramının önemli araştırma alanları arasında yer alır. Bal arılarında cinsel seçilim üzerine deneysel araştırma yapmak bir koloniden çok sayıda işçi arının erkek ebeveynlerini belirlemeyi gerektirdiği için maliyetlidir. Bu proje önerisinin amacı bal arılarında babalık testinde kullanılan mikrosatelit DNA analizi yerine Yüksek Çözünürlüklü Erime (High Resolution Melting; HRM) analizinin kullanımını test etmektir.

Öneri projenin saha çalışmaları tamamlanmıştır. Kafkas ve İtalyan ırkı kolonilerden ana arılar ve erkek arılar yetiştirilmiş ve ana arılar yapay tohumlanmıştır. Ardından yapay tohumlanmış ana arıların işçi arı dölleri toplanmıştır. İşçi arı örneklerinin moleküler genetik analizlerinin yapılabilmesi için mali desteğe gereksinim vardır. Öneri projede önce DNA dizi analizi ile Kafkas ve İtalyan ırkını birbirinden ayıracak SNP’ler belirlenecektir. Ardından ayırıcı olduğu saptanmış bir SNP’in yer aldığı bölgeyi içeren bir primer çifti tasarlanacaktır. Bu primer çifti yardımıyla işçi arılardan izole edilmiş DNA kullanılarak HRM analizleri ile SNP genotiplendirme yapılacaktır. Bu öneri proje ile bal arıları ve diğer çok erkek eşli türlerin cinsel seçilim deneysel araştırmaları için zaman, maliyet ve işgücü etkin bir alternatif yöntem test edilecektir. HRM analizinin babalık testinde kullanımı ilk kez bu araştırma projesinde denenecektir.