Romanov Koyunlarında Paranazal Sinüs Morfolojisi ve Asimetrisi: Kantitatif Bir Çalışma


Bakıcı C. (Yürütücü), Batur B.

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Proje Grubu: Tıp Sağlık
  • Projenin Yürütüldüğü Birim: Veteriner Fakültesi
  • Başlangıç Tarihi: Ağustos 2025
  • Bitiş Tarihi: Ağustos 2026

Özet

Paranazal sinüsler, kraniyal kemikler içinde yer alan hava dolu boşluklardır ve solunum, termoregülasyon ile kraniyofasiyal morfolojide hayati bir rol oynarlar. Bu yapıların morfolojisi memeli türleri arasında farklılık gösterse de, ırka özgü varyasyonlar yeterince araştırılmamıştır. Romanov koyunları (Ovis aries), soğuk iklimlere karşı yüksek uyum yetenekleriyle bilinen son derece dayanıklı bir ırktır; ancak, bu ırkın paranazal sinüs morfolojisini sistematik olarak inceleyen herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışma, Romanov koyunlarında paranazal sinüslerin morfometrik ve volümetrik analizini yaparak, asimetri, cinsiyete bağlı farklılıklar ve karşılaştırmalı anatomik özellikler üzerine kapsamlı bilgiler sunmayı hedeflemektedir.Bu amaçla, yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleme ve üç boyutlu (3B) rekonstrüksiyon teknikleri kullanılacaktır. Çalışmada, beş farklı yaş grubuna (0–2 ay, 8–9 ay, 11–12 ay, 24 ay ve 48 ay) ait 70 Romanov koyunu kadavra baş örneği (35 erkek, 35 dişi) incelenecektir. Frontal, maksiller, konkal, palatin, lakrimal ve ethmoidal sinüsler olmak üzere başlıca sinüslerin hacmi, yüzey alanı, lineer ölçümleri, oranları ve mekânsal yönelimleri nicel olarak analiz edilecektir. Morfometrik ölçümler 3D Slicer yazılımı kullanılarak gerçekleştirilecek; sol-sağ yönlü farklılıkların değerlendirilmesi için asimetri indeksleri hesaplanacaktır.Elde edilecek bulgular, veteriner hekimlik alanında temel anatomik veriler sunarak, sinüsle ilişkili hastalıkların tanı ve cerrahi tedavisinde kullanılabilecek önemli bilgiler sağlayacaktır. Ayrıca, bu çalışma adli antropoloji, biyomedikal araştırmalar ve evrimsel biyoloji alanlarında da farklı türler ve ırklar arasında paranazal sinüs adaptasyonlarına dair karşılaştırmalı veriler sunarak bilimsel literatüre katkı sağlayacaktır.Bu araştırma, Romanov koyunlarında paranazal sinüs morfolojisini detaylı şekilde inceleyen ilk çalışma olma özelliğini taşımakta olup, karşılaştırmalı anatomi alanındaki bilgi eksikliklerini gidermesi ve veteriner klinik uygulamaları geliştirmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.