Dış Kaynaklı Proje Süreçleri Yönetim Sistemi
Kayaçetin F. (Yürütücü), Göksoy A., Özgen Y. , Çalışkan T. , Ünal S., Aydın O.
Türkiye’de baharat ve hardal sosu endüstrisinde kullanılmak üzere kahverengi (Brassica juncea L.) ve ak hardal (Sinapis alba L.) türlerine ait ihtiyaç duyulan hardal ithalatla karşılanmaktadır. Gıda, baharat, ilaç, biyodizel, yeşil gübre, arıcılık, toprak ıslahı gibi birçok farklı alana hammadde sağlayan bu türler, buğday-arpa tarımının yapıldığı mekanizasyonla kolaylıkla tarımı yapılabilecek tek yıllık yağ ve baharat bitkileridir. Bu türlerin uygun yetiştirme tekniği yöntemleriyle ülkemizde tarımının yapılarak gıda endüstrisine kazandırılması; sürdürülebilir hardal sosu üretimi için yurt dışı bağımlılığının azalmasına, yurt içi endüstrinin ihtiyacının giderilmesine ve yurt dışına ihracat yapılabilmesi için verimli ve kaliteli hammadde teminine olanak sağlayacaktır.
Bu proje kapsamında TÜBİTAK (1505-5190038) destekli “Gıda ve enerji endüstrisine uygun hardal çeşitlerinin geliştirilmesi” başlıklı proje kapsamında seleksiyon ıslahı ile geliştirilen, 2024 yılında tescil edilen kahverengi hardal (Emir 2008) ve ak hardal (Tuba) çeşitleri kullanılarak Orta Anadolu şartlarında farklı ekim sıklıklarında hammadde üretimi ile hardal sosu yapımı ve kalitelerinin test edilmesi amaçlanmaktadır. Türkiye’de ilk kez tescil edilen yerli hardal çeşitlerinin Üniversite, Sanayi ve Kamu iş birliği çerçevesinde üretilecek hammaddenin standartlara uygunluğu test edilerek, endüstriye kazandırılması amaçlanmaktadır.
Proje, tarla ve laboratuvar çalışmaları çerçevesinde tarım ve gıda disiplinlerinden konu uzmanları ile multidisipliner bir yaklaşım içinde gerçekleşecektir. Bunun doğal sonucu olarak ta proje süresinde elde edilen çıktılar, proje sonrasında farklı disiplinlere ait araştırma konularının ortaya çıkmasına ışık tutacaktır.
Projenin tarla çalışmaları; Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü; A. Ü. Kalecik Meslek Yüksekokulu ve Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü araştırma uygulama tarlalarında, 2024-25 ve 2025-26 deneme yıllarında kahverengi hardal sonbahar (15 Eylül-15 Ekim tarihleri arasında) ve ak hardal ilkbahar (15 Mart-1 Nisan tarihleri arasında) ekimleri olarak, m2’ye 150, 200, 250 ve 300 adet tohum gelecek şekilde tesadüf blokları deneme desenine göre, 4 tekrarlamalı olarak yürütülecek denemelerde, parsel boyutları 6 m x 1.8 m = 10.8 m2, sıra araları 30 cm ve her parsel 6 sıradan oluşacaktır. Projenin laboratuvar çalışmaları; farklı lokasyonlardan elde edilen tohumların kalite ve fonksiyonel özelliklerine ilişkin analizleri Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü iş planında; hardal sosu yapımı ve kalite analizleri PINAR Süt Mamulleri San. A. Ş. iş planında yürütülecektir.